Spis treści:
Ilość i jakość spożywanej wody ma podstawowe znaczenie dla zdrowia człowieka. Woda przeznaczona do spożycia powinna być nie tylko krystalicznie czysta. Nie bez znaczenia jest jej kolor, smak i zapach. W coraz bardziej zanieczyszczonym środowisku nawet woda wprost ze studni głębinowej nie daje gwarancji odpowiedniej jakości. Kto chciałby pić śmierdzącą wodę ze studni?
Określenie, że ktoś ma śmierdzącą wodę ze studni, jest mało precyzyjne. Woda może mieć różne nieprzyjemne zapachy, a w dodatku poszczególni ludzie w różnym stopniu mogą ten zapach odbierać. Zmysł węchu i smaku są u człowieka bardzo mocno powiązane i dlatego, kiedy woda ze studni głębinowej śmierdzi, przeważnie również źle smakuje. Sprawdzanie zapachu wody jest jedną z metod jej badania w warunkach laboratoryjnych, ułatwiający rozpoznanie problemu jej złej jakości. Najczęściej spotykanymi i najłatwiej rozpoznawalnymi zapachami używanymi do określania zapachu wody są:
Przykry zapach to nie tylko duża niedogodność dla użytkowników. Niewłaściwy, dziwny zapach wody pochodzącej ze studni głębinowej lub studni kopanej może świadczyć o zagrożeniu dla zdrowia ludzi. Rozpoznanie zapachu wody ułatwia znalezienie przyczyny i skutecznego sposobu przeciwdziałania.
Niemiły zapach wody pochodzi od substancji rozpuszczonych w wodzie, przede wszystkim gazów. W większości są one produktem rozkładu substancji organicznych, rzadziej nieorganicznych przez mikroorganizmy żyjące w studni lub w domowej instalacji wodnej. Bakterie odpowiedzialne za procesy gnicia i fermentacji uwielbiają ciepło i brak tlenu. Człowiek stwarza im doskonałe warunki w instalacji wodociągowej, a zwłaszcza w instalacji ciepłej wody, podgrzewaczach i bojlerach. Dowodem na to, że instalacja jest siedliskiem szkodliwych bakterii, jest nieprzyjemny zapach wody z kranu, a zwłaszcza wody ciepłej, podczas gdy woda pobrana wprost ze studni nie śmierdzi. Zapach chloru lub fenolu może być skutkiem nadmiaru środków użytych do dezynfekcji. Przyczyną nieprzyjemnych zapachów może być nieszczelność studni i podsiąkanie zanieczyszczeń. Bardziej narażone na skażenie mikrobiologiczne są studnie płytkie, gdzie może dochodzić do podsiąkania wód gruntowych, zawierających spłukane po deszczu zanieczyszczenia z pól i humusu z gleby oraz studnie położone blisko pomieszczeń dla zwierząt hodowlanych i szamb. Przyczyną zanieczyszczeń wody może to być również proces naturalny, polegający na wypłukiwaniu składników mineralnych ze skał przez krążącą pod ziemią wodę. Dziwny zapach wody ze studni głębinowej może być spowodowany dużą zawartością związków żelaza i manganu. Woda pochodząca z warstw wodonośnych w skałach węglanowych może być twarda i mętna. Spowodowane to jest zawartością węglanów wapnia i magnezu oraz tlenków żelaza wypłukanych ze skał. Związki żelaza oraz związki organiczne to częste zanieczyszczenia wód występujących w pobliżu torfowisk, bagien i kompleksów leśnych. Związki żelaza i manganu sprzyjają namnażaniu kolonii bakterii w instalacji wodnej i zarastaniu przewodów wodnych.
Dziwny zapach wody ze studni głębinowej lub kopanej to tylko sygnał ostrzegawczy, świadczący o tym, że woda, z której korzystamy, jest zanieczyszczona. Bardzo duże zagrożenie dla zdrowia człowieka stwarzają zanieczyszczenia pochodzenia biologicznego takie jak bakterie (np. Escherichia coli, paciorkowce), glony, pierwotniaki i mykotoksyny. Mogą one powodować zatrucia przewodu pokarmowego, choroby pasożytnicze oraz ryzyko zachorowania na choroby zakaźne. Są one szczególnie niebezpieczne dla małych dzieci, osób starszych, przewlekle chorych i osób o obniżonej odporności. Wiele z tych zanieczyszczeń to zanieczyszczenia fekalne pochodzące z nieszczelnych szamb lub podsiąkających do wód gruntowych nawozów (np. gnojowicy). Zanieczyszczone w ten sposób wody charakteryzują się przekroczeniem dopuszczalnych norm zawartości związków azotu (azotanów i azotynów). Związki te są szkodliwe dla człowieka (szczególnie niekorzystnie wpływają na rozwój fizyczny dzieci i niemowląt) oraz sprzyjają rozwojowi organizmów beztlenowych. Kiedy woda ze studni śmierdzi siarkowodorem, to znaczy, że rozwinęły się w niej lub w instalacji wodnej bakterie beztlenowe. Siarkowodór to gaz cięższy od powietrza, szkodliwy dla ludzkiego zdrowia. Powoduje podrażnienia błon śluzowych, suchość w gardle, kaszel, łzawienie, wymioty, duszności, problemy z oddychaniem, utratę węchu, a w większych dawkach uszkodzenie układu oddechowego, a nawet śmierć. Duże stężenie siarkowodoru jest przyczyną śmiertelnych wypadków podczas czyszczenia zbiorników na szambo i kanalizacji. Źródłem siarkowodoru mogą być bakterie zadomowione w podgrzewaczu wody z anodą magnezową. Rdzawy osad żelazisty oraz kamień mogą nie tylko niszczyć przewody wodociągowe, uszczelki, armaturę wodociągową, czajniki, pralki i prane w nich ubrania, lecz także gromadzić się w nerkach. Nadmiar manganu w wodzie może powodować problemy z koncentracją oraz osłabienie pamięci i zdolności uczenia się.
Żeby dokładnie dowiedzieć się, dlaczego woda ze studni śmierdzi, trzeba poddać wodę badaniom laboratoryjnym, pod względem składu fizykochemicznego oraz mikrobiologicznego. Jest to absolutnie konieczne, gdy woda ze studni śmierdzi siarkowodorem, gdyż świadczy to o dużym zagrożeniu dla zdrowia ludzi i niezbędne w sytuacji własnego ujęcia wody. Na podstawie wyników tych badań można dobrać optymalny sposób uzdatniania wody zarówno pod względem skuteczności, jak i kosztów eksploatacji. Badanie można wykonać w laboratoriach firm wodociągowych, stacjach sanitarno-epidemiologicznych oraz akredytowanych laboratoriach prywatnych. Warunkiem prawidłowych wyników jest właściwe postępowanie przy pobieraniu próbki. W przypadku poboru próbki z eksploatowanej instalacji trzeba najpierw odlać co najmniej 3 objętości hydroforu. Próbkę najlepiej pobrać z zaworu za pompą lub hydroforem. Butelka, do której pobieramy próbkę, powinna być dokładnie umyta i wyparzona, zrobiona z barwnego szkła, o pojemności od 0,5 do 0,7 litra z plastikową zakrętką. Wodę nalewa się do ¾ wysokości, zakręca, dokładnie wstrząsa, a potem dopełnia z meniskiem (tak by w butelce nie było powietrza) i dokładnie zakręca. Ważne jest, aby butelkę napełnić ciągłym strumieniem wody. Do badania mikrobiologicznego wodę pobiera się do sterylnego naczynia, które można nabyć w laboratorium diagnostycznym, a punkt czerpania wody trzeba uprzednio zdezynfekować. Właściwe instrukcje postępowania są dostępne w laboratoriach oraz w Internecie.
Jak sobie poradzić ze śmierdzącą wodą ze studni?Nie ma jednego, uniwersalnego sposobu na to, żeby pozbyć się dziwnego zapachu wody ze studni głębinowej, kopanej lub pochodzącej z wodociągu. Wszystko zależy od miejsca i sposobu pozyskania wody, sposobu jej doprowadzenia do domu i domowej instalacji wodnej. Trzeba pamiętać o tym, że innego rodzaju środki stosuje się do uzdatniania i oczyszczenia wody, a inne do poprawienia jakości wody czystej. Zabiegi chlorowania, stosowanie filtrów do wody, urządzeń do odżelaziania, lamp UV, napowietrzaczy i innych tego typu urządzeń może okazać się kosztowne i nieskuteczne, gdy nie zostaną one dobrane właściwie do występującego u Państwa problemu. Przed zakupem warto skorzystać z fachowego doradztwa uznanej firmy zajmującej się sprzedażą i montażem takich urządzeń.
